Czym jest prekluzja dowodowa? – jest to środek mający służyć sprawnemu przeprowadzeniu postępowania, zakreślający ramy czasowe do powoływanie nowych twierdzeń i dowodów na ich poparcie.
Powyższe oznacza, że nie w każdym czasie możemy przedstawiać Sądowi nowe argumenty celem wygrania sprawy. Może się zatem okazać, że sprawę przegra strona, która pomimo posiadanej racji, za późno przedstawi Sądowi swoje twierdzenia oraz dowody, na ich poparcie.
Dotychczas kwestię prekluzji dowodowej regulowały art. 207 § 6 k.p.c. oraz 217 k.p.c., które zostały uchylone na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw[1]. Po wejściu w życie nowych przepisów, kwestie prekluzji dowodowej rozstrzygają art. 2053 § 2 k.p.c. oraz art. 20512 k.p.c.
Co do zasady, strona może przytaczać twierdzenie i dowody na ich poparcie do momentu zatwierdzenia planu rozprawy na posiedzeniu przygotowawczym, chyba że uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później.
Powyższe oznacza, że jeżeli przytoczymy twierdzenie lub złożymy wniosek dowodowy na późniejszym etapie, to Sąd pominie nowe twierdzenia i dowody, uznając je za spóźnione. Jedyną szansą na ich uwzględnienie, będzie uprawdopodobnienie, że ich powołanie nie było możliwe lub że potrzeba ich powołania wynikła później.
Inaczej sytuacja wygląda, jeżeli nie przeprowadzono posiedzenia przygotowawczego. Wówczas terminem do przytaczania nowych twierdzeń i wniosków jest zamknięcie rozprawy, z zastrzeżeniem
jednak negatywnych konsekwencji jakie mogą dla strony wyniknąć według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o działaniu na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu.
Niewątpliwie takim zarządzeniem jest zobowiązanie strony przez Sąd na podstawie art. 2053 § 2 k.p.c. do wskazania w piśmie przygotowawczym wszystkie twierdzeń i dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania.
W przypadku wydania takiego zobowiązania, już na etapie wymiany pism procesowych przez strony, jeszcze przed przeprowadzeniem posiedzenia przygotowawczego czy pierwszej rozprawy, tracimy możliwość powoływania nowych twierdzeń lub dowodów.
Ponownie ustawodawca przewidział możliwość uwzględnienia przez `Sąd nowych twierdzeń lub dowodów, ale tylko jeżeli uprawdopodbnimy, że ich powołanie w piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później.
Co istotne, późniejsze wyznaczenie posiedzenia przygotowawczego nie powoduje otwarcia terminu do zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów ( art. 2053 § 3 k.p.c.).
Surowsze niż dotychczas zasady prekluzji dowodowej niewątpliwie mają na celu przyspieszenie postępowania i zobowiązania strony do starannego przemyślenia już na wczesnym jego etapie, jakie twierdzenia chce powołać oraz o dopuszczenie jakich dowodów wnioskuje.
Jeżeli niniejszy artykuł Cię zainteresował, zapraszam do subskrypcji naszego newslettera, aby być na bieżąco z publikowanymi postami.
[1] Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019.1469).